Theo
số liệu thống kê đến năm 2023, Nghệ An là tỉnh có số lượng làng nghề không hề
khiêm tốn, toàn tỉnh có 189 làng nghề và là địa phương có nhiều vùng nguyên liệu
đáp ứng cho làng nghề phát triển.
Trên
thực tế, bảo tồn và phát triển làng nghề có vai trò quan trọng trong thúc đẩy
chuyển dịch cơ cấu kinh tế, tạo việc làm và nâng cao đời sống của người dân; bảo
vệ, giữ gìn cảnh quan góp phần xây dựng nông thôn mới của địa phương.
Đồng
thời, việc bảo tồn này sẽ phát huy được giá trị văn hóa làng nghề gắn với phát
triển kinh tế du lịch để giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa truyền thống dân tộc,
vùng, miền, địa phương khác nhau.
Xác
định rõ điều đó, UBND tỉnh Nghệ An đã ban hành Đề án “Bảo tồn và phát triển
làng nghề trên địa bàn tỉnh Nghệ An giai đoạn 2023-2030”. Trọng tâm cho mục
tiêu phấn đấu đến năm 2025 sẽ khôi phục, bảo tồn được ít nhất 01 nghề truyền thống
và 01 làng nghề truyền thống có nguy cơ mai một, thất truyền; Công nhận mới ít
nhất 18 làng nghề, ít nhất 01 làng nghề truyền thống, trong đó có 02 làng nghề
gắn với du lịch; Trên 70% làng nghề, làng nghề truyền thống hoạt động có hiệu
quả; Có ít nhất 80% người lao động trong làng nghề được đào tạo, đào tạo lại,
đào tạo nâng cao kỳ năng nghề, kỹ năng vệ sinh an toàn lao động và kiến thức
công nghệ thông tin cơ bản; phấn đấu mỗi năm tổ chức từ 03- 04 lớp dạy nghê,
truyền nghề tại các làng nghề; Có ít nhất 01 làng nghề truyền thống và 6 làng
nghề có sản phẩm được phân hạng theo Chương trình mỗi xã một sản phẩm (OCOP); Tốc
độ tăng giá trị sản xuất bình quân các làng nghề đạt khoảng 10%/năm;…
Nghệ
An là tỉnh có địa hình đa dạng phù hợp phát triển du lịch với các vùng được du
khách biết đến như Quế Phong, Nghĩa Đàn, Con Cuông, Kỳ Sơn, Cửa Lò,…Do đó, kế
hoạch xây dựng làng nghề phát triển gắn với du lịch sẽ mang lại tín hiệu tích cực,
tạo đà cho các sản phẩm dễ dàng đến tay người tiêu dùng.
Sản
phẩm mây tre đan tại xã Thọ Thành (Yên Thành)
Để
đạt được mục tiêu đó, tỉnh Nghệ An cần phải huy động tối đa các nguồn lực xã hội
và sự hỗ trợ của Nhà nước để tạo điều kiện tối đa cho các làng nghề cả về vật lực
cũng như chính sách.
Phát
triển hài hòa các cơ sở ngành nghề quy mô vừa và nhỏ, đa dạng hóa các hình thức
tổ chức sản xuất kinh doanh trong các làng nghề, kết hợp công nghệ hiện đại với
công nghệ truyền thống để phát huy hiệu quả sản xuất, kinh doanh.
Mặt
khác, phát triển làng nghề gắn với thị trường và hội nhập kinh tế quốc tế, đẩy
mạnh xuất khẩu, phù hợp với chiến lược và định hướng phát triển kinh tế - xã hội
bền vững, tăng trưởng xanh, phát triển mô hình sản xuất tuần hoàn khép kín tiết
kiệm nguyên liệu, bảo vệ môi trường và thích ứng với biến đổi khí hậu; ứng dụng
công nghệ số trong quản lý, quảng bá, xúc tiến thương mại sản phẩm của làng nghề.
Sản phẩm của Làng nghề
Hải Giang 1 được giới thiệu tại Khu
Du Lịch Sinh Thái Hòn Mát (Nghĩa Đàn)
Để
làng nghề có nguyên liệu cho sản xuất, các địa phương phải có phương án duy trì
và phát triển vùng nguyên liệu phục vụ làng nghề.
Điều
kiện cần để làng nghề thích ứng với xu thế thị trường là đào tạo và phát triển
được nguồn nhân lực cho các làng nghề. Trong đó, tập trung hỗ trợ, tạo điều kiện
cho các nghệ nhân, thợ giỏi tham gia các khóa đào tạo nghiệp vụ sư phạm, kỹ
năng dạy học, thiết kế mẫu mã sản phẩm và xu hướng thị trường; Hỗ trợ đào tạo
cho người lao động tại làng nghề nâng cao trình độ kỹ năng nghề, vệ sinh an
toàn lao động, kiến thức công nghệ thông tin cơ bản, chuyển đổi số, kiến thức
kinh doanh, quản trị doanh nghiệp, maketing...
Tình
trạng chung hiện nay, các làng nghề đang phải đối diện về cải tiến chất lượng,
mẫu mã thiết kế, tính thẩm mĩ để bắt nhịp yêu cầu của người tiêu dùng, thị trường
đầu ra,…
Do
đó, để đáp ứng với những đòi hỏi trong xu thế cạnh tranh, các làng nghề buộc phải
tự làm mới mình, không ngừng “biến đổi” tích cực để vươn lên./.