Hệ thống công nghiệp là một bộ phận quan trọng của hệ thống kinh tế và là nền tảng quan trọng để xây dựng đất nước. Từ sau cải cách mở cửa, công nghiệp nước ta đã đạt được những thành tựu lớn, đã dần hình thành lợi thế về cung với hệ thống công nghiệp và công nghiệp hỗ trợ. Thứ nhất, ngành này có quy mô lớn, giá trị gia tăng của ngành sản xuất chiếm hơn 30% tổng giá trị của nền kinh tế và quy mô sản xuất ngày càng được mở rộng. Thứ hai, nước ta đã bước đầu xây dựng được một hệ thống công nghiệp đáp ứng với định hướng phát triển của nền kinh tế, với các ngành công nghiệp như: điện, điện tử, công nghệ thông tin và viễn thông, chế tạo thiết bị năng lượng, dệt may, da giày, xây dựng…. Thứ ba, các đặc điểm phân khu, cụm nhiều khu, cụm công nghiệp có tính cạnh tranh quốc tế đã được hình thành ở khu vực thành phố Hồ Chí Minh-Bình Dương-Đồng Nai, Hà Nội-Bắc Ninh, Quảng Nam-Đà Nẵng và những nơi khác và hiệu ứng tích tụ công nghiệp không ngừng tăng lên. Thứ tư, khả năng hỗ trợ mạnh mẽ, hiện nay các vật liệu và linh kiện cơ bản có thể tìm thấy các nhà cung cấp ở khu vực, vùng và địa phương, với mạng lưới sản xuất hợp tác đã dần phong phú không chỉ có thể đáp ứng nhu cầu sản xuất tiêu chuẩn hóa quy mô lớn mà còn đáp ứng nhanh chóng các nhu cầu của nhiều thành phần khác nhau. Lợi thế cung ứng đã được hình thành và phát triển của hệ thống công nghiệp nước ta đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sức mạnh nội sinh mạnh mẽ, khả năng phục hồi và tiềm năng phát triển kinh tế, điều này chủ yếu được thể hiện ở các khía cạnh sau.

Đoàn công tác tỉnh Nghệ An thăm và làm việc tại Trung Quốc

Năng lực cạnh tranh công nghiệp có ý nghĩa to lớn trong việc xây dựng mô hình phát triển mới và thúc đẩy phát triển chất lượng cao. Khả năng cạnh tranh công nghiệp chủ yếu đến từ chiều rộng, chiều sâu và độ phức tạp của sự phân công lao động và hợp tác trên quy mô lớn của tổ chức. Quy mô công nghiệp của đất nước ta hiện nay có khả năng hỗ trợ mạnh mẽ cho sự phát triển kinh tế, điều này tạo điều kiện tiên quyết cơ bản cho việc tổ chức phân công lao động và hợp tác, có lợi cho việc hình thành tính kinh tế theo quy mô, tính kinh tế nhờ quy mô, và tính kinh tế theo phạm vi, mang lại lợi thế về chi phí cho sự phát triển công nghiệp của nước ta. So sánh với các nước, khi sản xuất cùng một sản phẩm, các công ty trong nước hiện nay đa phần nhập nguyên liệu thô, làm tăng chi phí tổ chức và hậu cần sản xuất làm cho chi phí tổng thể của sản phẩm cao hơn các nước. Vì vậy khi có hệ thống công nghiệp hỗ trợ hoàn chỉnh đảm bảo sự phát triển công nghiệp có lợi thế về cung cấp đủ các chủng loại thì sẽ tạo ra nền công nghiệp có chiều rộng và chiều sâu. Một hệ thống công nghiệp hoàn chỉnh cũng có thể đảm bảo rằng sự phát triển công nghiệp của nước ta có lợi thế về tốc độ, thúc đẩy trao đổi và hợp tác hiệu quả hơn giữa các doanh nghiệp trong các lĩnh vực công nghiệp khác nhau, đồng thời giúp các ngành công nghiệp thượng nguồn, trung nguồn và hạ nguồn của các ngành khác nhau hình thành lợi thế tổng hợp dễ dàng hơn, từ đó đáp ứng nhanh chóng nhu cầu xã hội, thúc đẩy chuyển đổi công nghệ tiên tiến sang sản xuất hàng loạt nhanh hơn.

Nâng cao khả năng phục hồi của sự phát triển kinh tế của đất nước. Hiện nay, thế giới đang bước vào một thời kỳ đầy biến động và thay đổi mới, sự phát triển của Việt Nam đang đứng trước những yếu tố khó lường ngày càng gia tăng. Dựa vào hệ thống công nghiệp và công nghiệp hỗ trợ hoàn chỉnh và khả năng hỗ trợ mạnh mẽ, nước ta có thể thực hiện bố cục chuỗi công nghiệp đầy đủ từ các ngành công nghiệp truyền thống đến các ngành công nghiệp mới nổi, từ nghiên cứu và phát triển công nghệ đến sản xuất, chế tạo. Điều này sẽ giúp cải thiện khả năng phục hồi và mức độ an toàn của chuỗi cung ứng và công nghiệp của đất nước, tạo ra một hệ thống công nghiệp hiện đại độc lập, có thể kiểm soát, an toàn, đáng tin cậy và có tính cạnh tranh cao, đồng thời cung cấp nền tảng công nghiệp để ổn định thị trường kinh tế vĩ mô và chủ động ứng phó với các biến đổi khí hậu, môi trường bên ngoài phức tạp và khắc nghiệt. Đặc biệt khi gặp sự can thiệp từ những bất ổn bên ngoài và các yếu tố khó lường, chúng ta vẫn có thể đảm bảo rằng các lĩnh vực công nghiệp khác nhau tổ chức sản xuất và cung ứng sản phẩm, đảm bảo sự an toàn và ổn định của chuỗi công nghiệp và chuỗi cung ứng, đồng thời duy trì chu kỳ kinh tế và xã hội suôn sẻ ở mức quan trọng.

Nuôi dưỡng các điểm tăng trưởng kinh tế mới. Bước vào thời đại mới, khát vọng về một đất nước hùng cường và phát triển càng trở nên mạnh mẽ hơn. Hệ thống công nghiệp và công nghiệp hỗ trợ giúp mở ra mọi mắt xích trong chuỗi công nghiệp, đáp ứng nhanh chóng các nhu cầu xã hội mới từ phía cung, liên tục tung ra các sản phẩm mới, cung cấp dịch vụ mới, đáp ứng tốt hơn nhu cầu ngày càng tăng của người dân về cuộc sống tốt đẹp hơn. Hệ thống công nghiệp toàn diện và quy mô công nghiệp lớn cũng cung cấp sự hỗ trợ chuỗi công nghiệp hoàn chỉnh cho việc chuyển đổi các công nghệ tiên tiến, có thể công nghiệp hóa nhanh chóng và quy mô lớn các sản phẩm mới và công nghệ mới, đồng thời tiếp tục cải tiến quy trình, giảm chi phí, cải thiện hiệu quả làm việc. Dựa trên chuỗi công nghiệp hoàn chỉnh của đất nước, các doanh nghiệp ở thượng nguồn và hạ nguồn của chuỗi công nghiệp có thể đạt được liên lạc hiệu quả và thuận tiện hơn, thúc đẩy phổ biến kiến thức và công nghệ trong ngành, đồng thời thúc đẩy tối ưu hóa và nâng cấp hệ thống công nghiệp. Những điều này có lợi cho sự ra đời của các ngành công nghiệp mới, hình thức kinh doanh mới và mô hình mới, kích hoạt động lực phát triển mới và nâng cao động lực phát triển mới. Chúng không chỉ có thể tạo nền tảng vững chắc cho việc thúc đẩy công nghiệp hóa mới mà còn tạo ra các điểm tăng trưởng kinh tế mới. Giúp tham gia sâu sắc vào phân công lao động và hợp tác quốc tế. Lợi thế về cung của một hệ thống công nghiệp đầy đủ sẽ củng cố hơn nữa vị thế là một nước sản xuất có thể khai thác đầy đủ hơn nhu cầu thị trường trong nước và thúc đẩy tối ưu hóa và nâng cấp cơ cấu công nghiệp. Doanh nghiệp chất lượng cao phát triển ở thị trường trong nước sẽ hình thành năng lực cạnh tranh quốc tế mạnh mẽ, tập hợp hiệu quả các yếu tố đổi mới toàn cầu, nuôi dưỡng các thương hiệu nổi tiếng quốc tế, mở rộng chiều rộng và chiều sâu tham gia vào chuỗi giá trị toàn cầu, hội nhập tốt hơn vào quá trình toàn cầu hóa kinh tế. Lợi thế về cung của một hệ thống công nghiệp và công nghiệp hỗ trợ hoàn chỉnh cũng sẽ giúp thu hút đầu tư nước ngoài và các công ty nước ngoài đầu tư vào Việt Nam, tăng cường hợp tác quốc tế trong chuỗi công nghiệp và cung ứng, đồng thời thúc đẩy lưu thông trong nước và lưu thông quốc tế để thúc đẩy nhau ở mức độ cao hơn.

Cần lưu ý rằng lợi thế về cung của ngành công nghiệp và công nghiệp hỗ trợ của nước ta không phải là tự nhiên, cũng không phải là tất yếu mà là do những định hướng về xây dựng và triển khai các chính sách của đảng và nhà nước ta đã phân tích khoa học về tình hình và nắm bắt được xu hướng phát triển chung của thế giới. Kiên trì tập trung vào kinh tế thực để phát triển kinh tế, gắn với phát triển kinh tế số và đẩy nhanh sự phát triển của trí tuệ nhân tạo./.